Zoekresultaten

Jaarwoord generator van Genootschap Onze Taal

anders - (op een andere manier)

Etymologische (standaard)werken

M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, Amsterdam

anders bw. ‘op een andere manier’
Mnl. anders [1236; CG I, 22].
Met bijwoordelijke → -s gevormd van → ander.
Ohd. anderes (nhd. anders); ofri. ōtheres (nfri. oars).

EWN: anders bw. 'op een andere manier' (1236)
ANTEDATERING: andirs 'overigens', anderis nuwet 'niets anders' [beide 1201-25; VMNW]
[J. Luif (2010-2018), 'Oudere dateringen van woorden uit het EWN', in: Trefwoord (bewerkt)]

P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen

anders* [op andere wijze] {1201-1225} middelnederduits anders, oudhoogduits anderes, andres, oudfries otheres, met het bijwoorden vormende achtervoegsel s gevormd van ander.

J. de Vries (1971), Nederlands Etymologisch Woordenboek, Leiden

anders bw., mnl. anders, mnd. anders, ohd. anderes, andres, ofri. ōtheres, met adverbiale s gevormd van ander.

N. van Wijk (1936 [1912]), Franck's Etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, 2e druk, Den Haag

anders ( dial. ook aars) bijw., mnl. anders. Evenzoo reeds ohd. and(e)res (nhd. anders), mnd. anders, ofri. ôtheres “anders”.

Dialectwoordenboeken en woordenboeken van variëteiten van het Nederlands

F. Aarts (2017), Etymologisch Dictionairke vaan ’t Mestreechs, Maastricht

aanders (bijw.) op andere wijze; Sermoen euver de Weurd (18e eeuw) (a)anders, Vreugmiddelnederlands anders <1201-1225>.

S.P.E. Boshoff en G.S. Nienaber (1967), Afrikaanse etimologieë, Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns

aans II: wsk. oor tussenv. an(n)es/an(n)ers uit anders, vgl. dial. Ndl. aars (baie gebr. in 17e eeu) en a(a)ns (WNT/Supp I 1134); slot-s uit -rs soos in daas (water) uit daars – uit daar is –.

Thematische woordenboeken

W. de Vreese (1899), Gallicismen in het Zuidnederlandsch, Gent

anders. – Soms gebruiken Zuidnederlandsche schrijvers anders als bijwoord van graad. Dit is eene navolging van een dergelijk gebruik van fr. autrement, dat dan beteekent veel meer, b.v. C’est une curiosité autrement frappante que toutes celles dont on a pu vous parler. Dit autrement kan in het Nederlandsch niet vertaald worden met anders, dat wel bijwoord van wijze, tijd en omstandigheid is, maar niet van graad; men gebruikt het bijwoord van graad veel, gevolgd door een vergelijkenden trap: autrement frappant = veel treffender. || Maar de moeilijkheid zou in de nieuwe maatschappij anders groot zijn, want enz., GEIREGAT, Maatschapp. Vraagst. 66. Die groote goedheid, die eindelooze gedoogzaamheid ... deden hem anders vlijmend dan de bittere verwijten zijner zuster en familieleden zijne fout betreuren, buysse in De Gids 1865, II, 15. Eene opperste kracht, anders schoon, anders grootsch dan de lichamelijke volmaaktheid, buysse in Tweemaandel. Tijdschr. 1, 38.

Uitleenwoordenboeken

N. van der Sijs (2010), Nederlandse woorden wereldwijd, Den Haag; met aanvullingen uit Uitleenwoordenbank 2015

anders ‘bijwoord van modaliteit: op andere wijze’ -> Javaans dialect † andhers ‘bijwoord van modaliteit: op andere wijze’; Negerhollands anders ‘bijwoord van modaliteit: op andere wijze’.

Dateringen of neologismen

N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdam

anders* bijwoord van modaliteit: op andere wijze 1201-1225 [CG II1 Floyris]

Overige werken

Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.

Terug naar vorige pagina