predicaat zn. ‘gezegde; loffelijke bijvoeging’
Nnl. predicaat ‘benaming’ in Haerlieder predicaten ‘de benamingen die hun toekomen’ [1523; iWNT], praedicaat ‘(naamwoordelijk deel van het) gezegde’ in Het adjectief wordt ... door middel van het hulpwerkwoord zijn of worden als praedicaat ... bij het substantief gesteld [1846; iWNT], ‘gezegde’ in collektieven met een meervoudig praedikaat, b.v. ... Het meerderdeel durven [1863; iWNT], ‘eretitel’ in het praedikaat van Jonkheer en Hoogwelgeboren [1868; iWNT], ‘loffelijke bijvoeging’ in een diploma ... met het praedicaat zeer goed [1909; iWNT].
Ontleend aan middeleeuws Latijn predicatum ‘benaming’, uit Laatlatijn praedicatum ‘dat wat uitgesproken wordt over iets’, het zelfstandig gebruikte onzijdige verl.deelw. van praedicāre ‘verkondigen, beweren, openlijk bekendmaken’, zie → preken.
De betekenissen ‘eretitel’ en ‘loffelijke bijvoeging’ zijn wrsch. overgenomen van Duits Prädikat. Bij uitbreiding kan een predicaat ook minder loffelijk zijn, zoals in Die kreeg het predikaat ‘zeer slecht’ [2000; Trouw]. Voor de taalkundige betekenis, zie ook → gezegde.

Praedicaat (< Lat. praedicaüim; < praedicare = vermelden). Lett. Wat van iets gezegd wordt. Math. gebruikt voor termen, die een verband tussen twee dingen uitdrukken, b.v. gelijk aan, groter dan, congruent met.

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.