Zoekresultaten

Jaarwoord generator van Genootschap Onze Taal

negatief - (ontkennend, niet positief)

Etymologische (standaard)werken

M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, Amsterdam

negatief bn. ‘ontkennend, niet positief’
Mnl. negatijff ‘ontkennend’ [1480; MNHWS]; vnnl. negatijf ‘een ontkenning inhoudend’ in antwoirdt negatijff geven [1522; WNT Suppl. allegeeren]; nnl. negatief ‘niet positief’, bijv. van getallen, in negatieve wortels [1807; WNT regel I], van elektriciteit in de negatieve pool van een ... batterij [1844; WNT verkoperen].
Ontleend, wrsch. via Frans negatif ‘ontkennend’ [12^e eeuw; TLF], aan Latijn negātīvus ‘ontkennend’, een afleiding van het ww. negāre (verl.deelw. negātus), ‘neen zeggen, ontkennen, weigeren’, zie → negeren.
♦ negatief zn. ‘fotografisch beeld met omgedraaide lichtwaarden’. Nnl. onder een negatief aan het licht worden blootgesteld [1868; WNT zilveroxyde], negatieven en afdrukken [1902; WNT wasschen]. Zelfstandig gebruik van het bn. negatief, als verkorting van vaste verbindingen als negatief beeld en samenstellingen als negatiefbeeld, negatieffilm.

P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Etymologisch woordenboek: de herkomst van onze woorden, 2e druk, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen

negatief [ontkennend] {negatijff 1480} < frans négatif < latijn negativus [ontkennend], van negare (vgl. negatie); fotografisch negatief < frans négative < épreuve négative.

Dialectwoordenboeken en woordenboeken van variëteiten van het Nederlands

G.J. van Wyk (2003), Etimologiewoordeboek van Afrikaans, Stellenbosch

¹negatief b.nw.
1. Ontkennend, nie positief. 2. Waaraan iets ontbreek. 3. (elektrisiteit; fisika) Nie positief.
Uit Ndl. negatief (Mnl. negatijff in bet. 1, 1659 - 1673 in bet. 2, 1885 - 1889 in bet. 3), of in bet. 3 uit Eng. negative (1755).

²negatief s.nw.
1. (taalkunde) Ontkenning. 2. (fotografie) Plaat of film waarvan 'n afdruk gemaak word.
Uit Eng. negative (1580 in bet. 1, 1853 in bet. 2).

Thematische woordenboeken

N. van der Sijs (2005), Groot Leenwoordenboek

negatief ‘ontkennend’ (Frans négative)

P.H. van Laer (1949), Vreemde woorden in de natuurkunde, Groningen/Batavia.

Negatief (= Lat. negatívus; negátio = ontkenning). Duidt een ontkenning of afwezigheid aan; gewoonlijk gebruikt in tegenstelling tot → positief.

E.J. Dijksterhuis (1939), Vreemde woorden in de wiskunde

Negatief (< Lat. negativus; < negare = ontkennen). Oorspronkelijk in tegenstelling tot affirmativus = bevestigend (< Lat. affirmare = bevestigen) gebruikt voor termen, die afgetrokken, in tegenstelling tot andere, die opgeteld moeten worden. Daarnaast stond in gelijke betekenis het begrippenpaar positivus (< Lat. ponere = leggen) en privativus (< Lat. privare = beroven). Door verwarring van de twee paren kwam ten slotte (17e eeuw) de tegenstelling positief-negatief tot stand.

Uitleenwoordenboeken

N. van der Sijs (2010), Nederlandse woorden wereldwijd, Den Haag; met aanvullingen uit Uitleenwoordenbank 2015

negatief ‘ontkennend’ -> Indonesisch négatif, négatip; (Bahasa Prokem) negokat ‘ontkennend, verwerpend, weigerend’; Menadonees négatif ‘niet positief, iets dat niet goed is’; Japans shōkyoku ‘negatief (fig.), oorspr. negatieve pool, lett. afnemende pool’; Chinees xiaoji ‘oorspr. negatieve pool, lett. afnemende pool, nu: negatief (fig.)’ <via Japans>; Papiaments negatif ‘ontkennend’.

negatief ‘lichtbeeld waarin licht en donker omgedraaid zijn’ -> Indonesisch négatif, négatip ‘lichtbeeld waarin licht en donker omgedraaid zijn’; Papiaments negatif ‘lichtbeeld waarin licht en donker omgedraaid zijn’.

Dateringen of neologismen

N. van der Sijs (2001), Chronologisch woordenboek: de ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, Amsterdam

negatief ontkennend 1480 [HWS] <Frans

negatief lichtbeeld waarin licht en donker omgedraaid zijn 1855 [WNT positief IV] <Engels

Overige werken

Woordenboek der Nederlandsche taal (WNT) & Middelnederlandsch woordenboek (MNW) & Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW) & Oudnederlands woordenboek (ONW) – alle onderdeel van de Geïntegreerde Taalbank (GTB)

Zoek dit woord op in het WNT, MNW, VMNW, ONW.

Terug naar vorige pagina